th – Cathaoir – leath- maith – h
bh
mh
ch – ch – k chas v loch – mo chíste – oíche – ith
dh – dhán – dhíth
bh-bhí – sibh
ng – rang – tarraing
mh – an-mhór – ramhar
Clár fónaice – Go garbh tá thart ar 40 fuaim le déanamh ag braith ar chanúint
Na consain leathana agus na consain chaola
Na gutaí fada agus na gutaí gearra
dhá litir a sheasann d’fhuaim amháin
fuaim is féidir a rá ar roinnt bealaí éagsúla
fuaim is féidir a litriú i roinnt bealaí – na litrithe malartacha
tháinig – chuaigh – shuigh
trí, mamaí, ina suí, croí, píosa
Is maith liom – issssss maith mai h
Síneadh fada
á paw
é hey
í knee
ó woe
ú shoe
b,c,d,f,g,l,m,n,p,r,s,t,k,j,sh,ch, bh – w, bh-v,ch-ch, ch – k, dh, ch-g, fh – go ciúin, gh-gh/ch, gh/y,mh-w/v, ph – f,sh – h, th-h,
creideamh
fadhb
mo bhróg
Urú- eclipsed consonants
mb
gc
nd
bhf
ng
bp
ts
dt
two vowels together long vowel predominates – caol leathan
Litriú -éasca i gcomparáid le Béarla – through rough cough bough
Rugadh – rugú
an bhfuil – on will
maedhbh – may v
niamh – neeeuve
bia – beeea
éar – féar, méar, béar, dinnéar, páipéar, simléar, máinséar
óg – bróg, bábó, feadóg, spúnóg, sióg, maróg
án – bán, arán, eitleán, cupán, milseán
Glan v slán guta gearr versus guta fada
bróg – mo bhróg, ní théann shiúil – séimhí ar thús consain
uan v fuar
iasc versus bia